ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ - ΛΥΜΑΤΑ

Στη νέα Προγραμματική Περίοδο, εισάγεται ένας αναγκαίος πρόσφορος όρος, στον οποίο προβλέπεται η ύπαρξη Εθνικού Σχεδίου Επενδύσεων για τους τομείς των λυμάτων και του πόσιμου νερού (σε ενιαίο κείμενο).

1. Στον τομέα των λυμάτων, το Εθνικό Σχέδιο θα περιλαμβάνει:

• Το σύνολο της πληροφορίας των Περιφερειακών Σχεδίων Λυμάτων
• Προγραμματισμό επενδύσεων για το σύνολο των οικισμών α’, β’ και γ’ προτεραιότητας,
• Πρόβλεψη επενδυτικών αναγκών για αποκατάσταση προβλημάτων σε υφιστάμενες υποδομές.

Να σημειωθεί ότι το Περιφερειακό Σχέδιο Λυμάτων, αποτυπώνει τις εκκρεμότητες των οικισμών γ’ προτεραιότητας (οικισμοί με ισοδύναμο πληθυσμό > 2.000 κατοίκων), όσο αφορά στη συμμόρφωσή τους με την οδηγία 97/271/ΕΟΚ. Συνεπώς, κρίνεται ως άμεση προτεραιότητα η συμμόρφωση αυτών των οικισμών για να αποφευχθούν οι επιπτώσεις της Αρχής: « Ο Ρυπαίνων πληρώνει».

Μια καλή εξέλιξη για την επιτυχή ολοκλήρωση των εσωτερικών δικτύων αποχέτευσης είναι ότι οι ιδιωτικές συνδέσεις καθίστανται πλέον επιλέξιμες δαπάνες (αρθ.96, ν.4685/20).

2. Στον τομέα του πόσιμου νερού, το Εθνικό Σχέδιο μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει και κριτήρια ιεράρχησης/ προτεραιοποίησης των έργων. Φαίνεται ότι η ένταξη έργων στο Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για το πόσιμο νερό θα αποτελεί προϋπόθεση για τη δυνατότητα χρηματοδότησης τους, στο πλαίσιο των τομεακών και περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων της ΠΠ 2021-2027.

Στην προσπάθεια ανάπτυξης ενός πλαισίου για τον τρόπο στήριξης του τομέα των υδάτων και των λυμάτων, για την υλοποίηση σχετικών δράσεων, την παρούσα δεκαετία μέσω του Νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, οι φορείς ανέδειξαν τις ανάγκες για:

• • κάλυψη οικισμών που βρίσκονται σε περιβαλλοντικά́ ευαίσθητες περιοχές, με επαρκή́ συστήματα συλλογής και επεξεργασίας λυμάτων,
  • κάλυψη όλων των κατοίκων με επαρκές και καλής ποιότητας πόσιμο νερό́,
  • βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων και υιοθέτηση μέτρων εξοικονόμησης νερού́ και μείωσης των απωλειών στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής,
  • υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογικών συστημάτων για εφαρμογές τηλεματικής διαχείρισης και ελέγχου των υποδομών στους τομείς των υδάτων και λυμάτων,
  • αντικατάσταση/ αναβάθμιση δικτύων ύδρευσης, επιβλαβών για τη δημόσια υγεία,
  • εξέταση δυνατότητας α) εφαρμογής συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας και ΑΠΕ στις υποδομές ύδρευσης/ αποχέτευσης και β) επαναχρησιμοποίησης νερού́,
  • υποστήριξη – ενίσχυση, όλων των δικαιούχων, ειδικά́ των μικρών νησιών, στην ωρίμανση των αναγκαίων πράξεων, θεωρώντας ως δεδομένη την περιορισμένη διοικητική́ τους ικανότητα,
  • χρηματοδότηση ενεργειών ωρίμανσης σημαντικών έργων,
  • λήψη μέριμνας στην αποτελεσματική́ λειτουργία και διαχείριση των υποδομών.

Η ΠΒΑ, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα της βιωσιμότητας των υδατικών πόρων, τονίζει τη βούλησή́ της για την υποστήριξη των μικρών νησιών στην υλοποίηση σχετικών δράσεων, αλλά και την ανάγκη συντονισμού́ όλων των εμπλεκομένων, με σκοπό́ την αποτελεσματική εκμετάλλευση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων.

Η ΕΥΔ ΕΠ ΠΒΑ υπογραμμίζει την ανάγκη αξιολόγησης και ιεράρχησης έργων, από́ όλους τους φορείς και εν συνεχεία, την στοχευμένη ωρίμανση των έργων προτεραιότητας καθώς και την εκμετάλλευση όλων των χρηματοδοτικών πηγών, είτε για την ωρίμανση δράσεων είτε για την υλοποίηση έργων.

Επίσης, στο ζήτημα της υποστήριξης των αδύναμων δικαιούχων θα πρέπει να αναζητηθούν λύσεις που προσφέρει το υφιστάμενο θεσμικό́ πλαίσιο (ΜΟΔ, αναπτυξιακοί́ οργανισμοί́, ΕΕΤΑΑ κλπ). Επιπροσθέτως, διαφάνηκε ότι η εφαρμογή́ μιας στρατηγικής Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων, για τα «μικρά́ νησιά́» της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, που θα περιλαμβάνει σχετικές δράσεις, θα είναι ένα εργαλείο προς την σωστή́ κατεύθυνση.

H αρμόδια επιτελική́ υπηρεσία (ΕΥΣΠΕΔ) και από́ οι ομάδες που είναι επιφορτισμένες με την σύνταξη των Εθνικών σχεδίων λυμάτων και πόσιμου νερού́, θα πρέπει να βρίσκονται σε ανοικτή́ επικοινωνία και συνεργασία με την ΕΥΔ ΕΠ ΠΒΑ, ώστε να επιτευχθεί́ έγκυρα, έγκαιρα και αποτελεσματικά́, ο σχεδιασμός του νέου προγράμματος.